بررسی اثربخشی آموزش کلاس شهر بر افزایش آگاهی و مهارت شهروندی

هدف این طرح پژوهشی، بررسی اثربخشی آموزش “کلاس شهر” بر افزایش آگاهی و مهارت شهروندی کودکان پایه اول ابتدایی شهر اصفهان و والدین آن­ها بود. این پژوهش، از نظر هدف در حیطه مطالعات کاربردی قرار داشت، که در آن محقق، به‌­صورت پیمایشی به بررسی فرضیه­‌های تحقیق پرداخته است. جامعه آماری، عبارت بود از دانش‌­آموزان پایه اول ابتدایی شهر اصفهان و والدین آن­ها. نمونه آماری شامل 200 نفر از دانش‌آموزان به همراه والدین آن­ها بود که در دو گروه شاهد(کنترل) و آزمایش با روش نمونه­‌گیری تصادفی انتخاب و دسته‌­بندی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات عبارت بود از پرسشنامه محقق ساخت‌ه­ای که روایی و پایایی آن با استفاده از نظر متخصصان و خبرگان و آزمون آلفای کرونباخ به تأئید رسید. تجزیه و تحلیل داده­‌ها با استفاده از نرم‌­افزار SPSS-20 و Lisrel و استفاده از داده‌های آمارهای توصیفی، آزمون t، آزمون f و تحلیل عاملی(FA) انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که، آموزش “کلاس شهر” در قالب 5 گروه مهارت: خدمات شهری، تعامل با شهروندان، انرژی و محیط زیست، نقش‌­آفرینی شهروندی و تعامل با شهر به دانش‌­آموزان بر افزایش سطح آگاهی و مهارت شهروندی دانش­‌آموزان و والدین آن­ها مؤثر بوده، و از این حیث تفاوت معناداری (P<0.05) میان سطح مهارت شهروندی دانش­‌آموزان گروه شاهد (بدون گذراندن دوره آموزش شهروندی) و گروه آزمایش و والدین آن­ها وجود دارد. نتایج حاصل از مدل اندازه‌­گیری آگاهی شهروندی با روش تحلیل عاملی نشان داد هر یک از مؤلفه­‌ها به­‌خوبی توانسته­‌اند، سازه اصلی را اندازه‌­گیری کنند و دارای اعتبار سازه (بار عاملی بیشتر از 5/0) می‌­باشند. بُعد تعامل با شهروندان و نقش­‌آفرینی شهروندی در متغیر مکنون آگاهی شهروندی دارای خطای اندازه­‌گیری نسبت به بُعد خدمات شهری، انرژی و محیط زیست و تعامل با شهر بودند، و بار عاملی بیشتر داشتند و در نتیجه سنجه مناسب‌­تری محسوب می­‌شوند.  
کلیدواژگان: آگاهی شهروندی، مهارت شهروندی، تربیت شهروندی، آموزش شهروندی، دوره ابتدایی